Kolizja, a wypadek drogowy – czym się od siebie różnią?
W języku potocznym pojęcia kolizji drogowej oraz wypadku samochodowego są niesłusznie używane zamiennie. Nie są to jednak tożsame zdarzenia, inaczej należy postępować gdy dojdzie do kolizji drogowej, a inaczej w odniesieniu do wypadku samochodowego. Kwalifikacja zdarzenia jako kolizja lub wypadek ma również istotne znaczenie dla procesu dochodzenia ewentualnego odszkodowania z OC sprawcy przez poszkodowanego. W poniższym artykule wyjaśniamy czym różnią się od siebie te dwa pojęcia, czym różni się proces dochodzenia roszczeń, a także wskazujemy również jak należy zachować się na miejscu zdarzenia w przypadku kolizji, a jak gdy dojdzie do wypadku.
Kolizja drogowa, a wypadek samochodowy – czym się różnią?
Kolizja, a wypadek drogowy to dwa różne pojęcia, które należy od siebie odróżnić. Rozróżnienie jest o tyle istotne, że inne przepisy będą miały zastosowanie do dochodzenia roszczeń w związku z kolizją, a inne do roszczeń wynikłych z wypadku (jeśli chodzi o terminy przedawnienia). Samo zachowanie na miejscu zdarzenia również będzie wyglądało inaczej. W przypadku wypadku samochodowego wezwanie policji jest konieczne, natomiast w sytuacji kolizji drogowej taki krok nie jest niezbędny, chyba że kierowcy uczestniczący w stłuczce nie są w stanie porozumieć się co do kwestii winy za zdarzenie.
Celem wstępu: kolizja drogowa to zdarzenie, które jest mniej poważne w skutkach, jest to bowiem sytuacja, w której żaden z uczestników nie doznał obrażeń ciała, ani nie poniósł śmierci. Kolizją zatem będzie stłuczka, gdzie jedyne zniszczenie jakie powstało to szkoda materialna. Zdarzenie będzie natomiast kwalifikowane jako wypadek drogowy, jeżeli którykolwiek z uczestników doznał poważnych obrażeń ciała (a dokładniej naruszenia czynności narządu ciała lub rozstrój zdrowia trwające powyżej 7 dni) lub poniósł śmierć. Pod pojęciem uczestnika zdarzenia należy rozumieć nie tylko kierowców, ale również pasażerów, pieszego czy rowerzystę.
Osoba, która doprowadziła do kolizji drogowej popełnia wykroczenie wskazane w art. 86 Kodeksu Wykroczeń, z kolei spowodowanie wypadku drogowego stanowi już przestępstwo opisane w art. 177 Kodeksu Karnego. Powyższe ma duże znaczenie z perspektywy terminu dochodzenia roszczenia – w przypadku szkody wynikłej z przestępstwa okres przedawnienia roszczeń wynosi aż 20 lat i liczony jest od momentu zdarzenia.
Jak należy zachować się gdy dojdzie do kolizji?
Jeżeli doszło do stłuczki i żaden z uczestników nie ucierpiał, nie trzeba wzywać policji na miejsce zdarzenia – kierowcy samochodów, które się zderzyły mogą samodzielnie rozstrzygnąć między sobą sprawę. W pierwszej kolejności należy usunąć samochody z miejsca zdarzenia, tak aby nie stanowiły zagrożenia dla pozostałych uczestników ruchu drogowego. Następnie kierowcy powinni wspólnie spisać oświadczenie o zdarzeniu drogowym, w którym wskażą:
- datę, godzinę i miejsce kolizji,
- jakie były okoliczności zdarzenia,
- jakie uszkodzenia powstały na skutek kolizji,
- dane kierowców,
- dane samochodów (model, marka, numer rejestracyjny) oraz dane z polisy ubezpieczeniowej,
- który z kierowców ponosi odpowiedzialność za zdarzenie.
Takie oświadczenie powinny podpisać obie osoby, biorące udział w kolizji. W oświadczeniu można ponadto wskazać dane ewentualnych świadków. Dokument ten przyda się w procesie dochodzenia ewentualnego odszkodowania. Kierowca, który został poszkodowany może zgłosić swoje roszczenia bezpośrednio do zakładu ubezpieczeń wskazanego w oświadczeniu (przed dokonaniem zgłoszenia warto zweryfikować czy sprawca wskazał poprawnie ubezpieczyciela, możesz to zrobić na stronie Ubezpieczeniowego Funduszu Gwarancyjnego, w wyszukiwarce udostępnionej przez UFG ustalić zakład ubezpieczeń przypisany do konkretnego numeru rejestracyjnego).
Jeśli kierowcy nie są w stanie dojść do porozumienia, który z nich ponosi odpowiedzialność za zdarzenie to powinni wezwać na miejsce kolizji policję.
Co należy zrobić gdy dojdzie do wypadku drogowego?
Wypadek to zdarzenie o wiele poważniejsze w skutkach, aniżeli kolizja drogowa. Jeśli uczestniczyłeś w takim zdarzeniu lub jesteś jego świadkiem, powinieneś wezwać na miejsce zdarzenia policję oraz pogotowie. Nim to zrobisz postaraj się ocenić liczbę rannych, a także ich stan. Udziel pomocy poszkodowanym, jeśli to możliwe.
Nie przestawiaj samochodu, jeśli doszło do wypadku. Włącz światła awaryjne i rozstaw trójkąty ostrzegawcze, jeśli to możliwe. Policja po przyjeździe na miejsce zdarzenia zabezpieczy odpowiednio ślady oraz przeprowadzi niezbędne czynności.
Jeśli doszło do wypadku, a więc któryś z uczestników doznał poważnych obrażeń ciała lub poniósł śmierć to wezwanie policji jest obowiązkowe. Z kolei w przypadku kolizji drogowej zawiadamianie policji nie jest konieczne, chyba że kierowcy uczestniczący w stłuczce nie są w stanie dojść do porozumienia, który z nich ponosi odpowiedzialność za zdarzenie.
W jakim czasie możesz starać się odszkodowanie za kolizję, a w jakim za wypadek samochodowy?
Zarówno poszkodowany w wypadku samochodowym, jak i osoba która doznała szkody w postaci uszkodzonego samochodu na skutek kolizji, mogą dochodzić stosownego odszkodowania od zakładu ubezpieczeń, w którym sprawca zdarzenia posiada ważne ubezpieczenie OC. Należy jednak pamiętać, że roszczenie odszkodowawcze przedawnia się, dlatego też zgłaszając szkodę trzeba wziąć pod uwagę terminy przedawnienia. Zgodnie z art. 819 §3 Kodeksu Cywilnego:
W wypadku ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej roszczenie poszkodowanego do ubezpieczyciela o odszkodowanie lub zadośćuczynienie przedawnia się z upływem terminu przewidzianego dla tego roszczenia w przepisach o odpowiedzialności za szkodę wyrządzoną czynem niedozwolonym lub wynikłą z niewykonania bądź nienależytego wykonania zobowiązania.
Przepis ten odsyła to do art. 442 [1] Kodeksu Cywilnego, zgodnie z którym:
Art. 442 [1] § 1. Roszczenie o naprawienie szkody wyrządzonej czynem niedozwolonym ulega przedawnieniu z upływem lat trzech od dnia, w którym poszkodowany dowiedział się albo przy zachowaniu należytej staranności mógł się dowiedzieć o szkodzie i o osobie obowiązanej do jej naprawienia. Jednakże termin ten nie może być dłuższy niż dziesięć lat od dnia, w którym nastąpiło zdarzenie wywołujące szkodę.
§ 2. Jeżeli szkoda wynikła ze zbrodni lub występku, roszczenie o naprawienie szkody ulega przedawnieniu z upływem lat dwudziestu od dnia popełnienia przestępstwa bez względu na to, kiedy poszkodowany dowiedział się o szkodzie i o osobie obowiązanej do jej naprawienia.
Z powyższego wynika więc, że inny termin przedawnienia będzie miał zastosowanie do roszczenia o naprawienie szkody wynikłej z kolizji drogowej, a inny gdy szkoda została wyrządzona przestępstwem (tj. doszło do wypadku). Osoba która dochodzi roszczenia dla szkody powstałej na skutek kolizji ma więc 3 lata, licząc od momentu w którym dowiedziała się o zdarzeniu oraz o tym kim jest sprawca – w sytuacjach bezspornych za taki moment należy uznać datę kolizji. Z kolei osoba poszkodowana, która doznała obrażeń ciała, może wystąpić ze stosownym roszczeniem w ciągu 20 lat od dnia zdarzenia. Ponadto dodać należy, że 20-letni termin przedawnienia dotyczy także osób, które dochodzą swoich roszczeń w związku ze śmiercią osoby najbliższej w wypadku samochodowym.
W jaki sposób możesz uzyskać odszkodowanie za kolizję drogową lub wypadek?
Osoba poszkodowana może dochodzić swoich roszczeń bezpośrednio od zakładu ubezpieczeń, w którym sprawca posiadał ważne OC w momencie zdarzenia.
Zarówno szkodę rzeczową jak i osobową, możesz zgłosić drogą tradycyjną, elektronicznie lub nawet telefonicznie (choć w tym wypadku, konieczne będzie zapewne dosłanie odpowiednich dokumentów mailowo lub listownie). Wielu ubezpieczycieli udostępnia ponadto gotowe platformy internetowe, poprzez które możesz zgłosić się po odszkodowanie. W celu wybrania najszybszej formy zgłoszenia, najlepiej będzie sprawdzić na stronie internetowej konkretnego ubezpieczyciela jaki sposób jest najbardziej optymalny.
Kierując zgłoszenie szkody, należy mieć na uwadze terminy przedawnienia roszczeń. Jeśli dochodzisz odszkodowania za uszkodzenia samochodu powstałe w stłuczce, masz 3 lata na zgłoszenie szkody licząc od dnia w którym dowiedziałeś się o zdarzeniu lub osobie zobowiązanej do jej naprawienia. Jeśli dochodzisz roszczeń związanych z doznanymi obrażeniami ciała lub śmiercią osoby najbliższej, to na zgłoszenie szkody masz 20 lat licząc od dnia wypadku.
Ubezpieczyciel w ciągu 7 dni od otrzymania zgłoszenia powinien poinformować osobę poszkodowaną pod jakim numerem szkoda została zarejestrowana, a także wskazać jakie dokumenty należy dosłać, jeśli informacje przedstawione w zgłoszeniu są niewystarczające do przeprowadzenia procesu likwidacyjnego. Czas trwania takiego postępowania jest uregulowany ustawowo (Ustawa z dnia 22 maja 2003 r. o ubezpieczeniach obowiązkowych, Ubezpieczeniowym Funduszu Gwarancyjnym i Polskim Biurze Ubezpieczycieli Komunikacyjnych). Zgodnie z przepisami ubezpieczyciel powinien wypłacić odszkodowanie w ciągu 30 dni od momentu otrzymania zgłoszenia, chyba że wyjaśnienie istotnych okoliczności nie jest możliwe w tym terminie. W takiej sytuacji odszkodowanie wypłacane jest w ciągu 14 dni od momentu kiedy wyjaśnienie istotnych okoliczności było możliwe, z tym zaznaczeniem, że całość postępowania nie powinna trwać dłużej niż 90 dni. Powyższe terminy mogą się przesunąć, jeśli ustalenie odpowiedzialności ubezpieczyciela lub okoliczności wpływających na wysokość odszkodowania zależy od toczącego się postępowania karnego lub cywilnego.
Podsumowanie:
- Kolizja drogowa to zdarzenie, w którym żaden z uczestników nie doznał poważnych obrażeń ciała. Z kolei wypadek drogowy to zdarzenie, w którym chociażby jeden z uczestników (kierowca, pasażer, pieszy czy rowerzysta) doznał poważnych obrażeń ciała lub poniósł śmierć.
- Przy kolizji obecność policji na miejscu zdarzenia nie jest konieczna. Zawiadomienie jest wymagane w sytuacji, gdy dojdzie do wypadku samochodowego.
- Poszkodowani w kolizji drogowej lub wypadku samochodowym mogą dochodzić swoich roszczeń odszkodowawczych od ubezpieczyciela, w którym sprawca miał wykupione OC w dniu zdarzenia.
- Roszczenia o naprawienie szkody wynikłej z kolizji drogowej przedawniają się w ciągu 3 lat od momentu kiedy poszkodowany dowiedział się o zdarzeniu lub osobie zobowiązanej do jej naprawienia. Natomiast roszczenia o naprawienie szkody wynikłej z wypadku przedawniają się z upływem lat 20 licząc od momentu zdarzenia.