Od 360 do 72 000 zł kary za niezapłacenie PCC w 2023 roku. Czy i Ty musisz zapłacić podatek od kupna samochodu?

Podatek od czynności cywilnoprawnych, zwany też podatkiem od kupna samochodu albo podatkiem od wzbogacenia, musi zostać uiszczony przez niektórych nabywców używanych samochodów. Kiedy trzeba go zapłacić i ile wynosi?

Czym jest podatek od kupna samochodu?

Podatek od czynności cywilnoprawnych (w skrócie PCC) jest pobierany od płatników przez urząd skarbowy po podpisaniu niektórych rodzajów umów. Są to na przykład umowy: kupna-sprzedaży, darowizny lub pożyczki. Jednak nie wszystkie osoby, które podpisują tego rodzaju dokumenty, muszą zapłacić podatek od kupna samochodu.

Kogo nie dotyczy obowiązek zapłacenia podatku od wzbogacenia za auto?

Jesteśmy zobowiązani zapłacić podatek od kupna samochodu używanego, o ile nabyliśmy go od podmiotu niebędącego podatnikiem VAT, czyli po prostu od osoby prywatnej. W wypadku gdy w zbyciu pojazdu pośredniczy komis, ale wciąż auto jest sprzedawane przez osobę fizyczną, również trzeba zapłacić PCC. Co ważne, nie płaci się podatku od kupna samochodu z zagranicy, nawet jeśli należał on do prywatnej osoby.
Nie trzeba płacić podatku od czynności cywilnoprawnych w wypadku:

• kupowania nowego samochodu w salonie sprzedaży,
• kupna pojazdu na fakturę,
• zakupu auta, którego wartość nie przekracza 1000 zł,
• nabycia pojazdu poza granicami Polski (o czym już wyżej wspomniano).

Kto jest zwolniony z konieczności zapłaty PCC bez względu na to, od kogo kupuje pojazd?

Z konieczności opłacenia PCC są zwolnione niepełnosprawne osoby, o ile kupują samochód tylko na własne potrzeby i mogą przedstawić jeden z następujących dokumentów:

• orzeczenie o lekkim stopniu niepełnosprawności spowodowanym schorzeniami narządów ruchu,
• orzeczenie o umiarkowanym albo znacznym stopniu niepełnosprawności spowodowanym schorzeniami innych narządów.

Czy współwłaściciel płaci podatek od kupna samochodu?

Właściciele pojazdu razem ponoszą koszt uiszczenia podatku od czynności cywilnoprawnych. Muszą też pamiętać o tym, żeby w urzędzie wypełnić wniosek PCC-3/A, ponieważ ich auto ma więcej niż jednego właściciela.

Ile wynosi podatek od kupna samochodu?

Opłata skarbowa za samochód wynosi 2% wartości rynkowej pojazdu. Tę wartość należy wpisać do druku PCC-3. Jak ją obliczyć?

Jak oszacować wartość rynkową pojazdu?

Wartość rynkowa auta nie zawsze jest taka sama, jak cena, którą faktycznie zapłaciliśmy za samochód. Oszacowanie wartości rynkowej swojego samochodu jest możliwe przez sprawdzenie cen innych pojazdów tej samej marki i modelu oraz wyprodukowanych w tym samym roku. Trzeba przy tym pamiętać o tym, że cena takiego samego auta kupionego w innej miejscowości może być inna. Należy brać pod uwagę tylko obecne ceny samochodów, nie ich wartość sprzed kilku lat.

Dlaczego nie warto zaniżać wartości rynkowej w druku PCC-3?

Pracownicy urzędu skarbowego mają dostęp do tabel statystycznych, w których mogą sprawdzić wartość pojazdu. Jeśli ją zaniżymy, będziemy musieli dopłacić brakującą część podatku lub nawet zostanie nam narzucony obowiązek zapłaty odsetek karnych.

Co wpływa na obniżenie ceny rynkowej auta?

Wartość rynkowa auta nie zawsze jest taka sama, jak cena, którą faktycznie zapłaciliśmy za samochód. Jedynym przypadkiem, w którym wycena wartości samochodu może znacznie odbiegać od jego wartości rynkowej, jest ten, kiedy mamy do czynienia ze znacznie uszkodzonym pojazdem, którego cena została obniżona ze względu na jego stan. Należy wtedy przygotować dokumentację fotograficzną szkód uczynionych na samochodzie i przedstawić ją w urzędzie skarbowym. Można też poprosić byłego właściciela auta o faktury za jego naprawę, które będą dowodem na to, że samochód został uszkodzony w wypadku. Wtedy urzędnicy przy wyliczaniu kwoty podatku mogą zgodzić się na uwzględnienie ceny zakupu samochodu, a nie jego wartości rynkowej.

Czy można nie zgodzić się z wyceną wartości auta przez urząd skarbowy?

Mamy prawo nie zgodzić się z kwotą podatku wyznaczoną przez urząd skarbowy. Można wtedy zlecić wykonanie wyceny biegłemu. Należy jednak liczyć się z tym, że jeśli kwota podana przez biegłego będzie różniła się o więcej niż ⅓ od kwoty podanej przez nabywcę samochodu, będzie trzeba zapłacić kilkaset złotych za wykonanie wyceny.

Kiedy trzeba zapłacić podatek od zakupu samochodu?

Na złożenie deklaracji PCC-3 (lub PCC3/A, jeśli samochód ma więcej niż jednego właściciela) i zapłacenie podatku od czynności cywilnoprawnych podatnik ma 14 dni od daty zawarcia umowy kupna-sprzedaży.

Gdzie należy zapłacić podatek od czynności cywilnoprawnych?

Druk PCC-3 albo PCC-3/A trzeba złożyć w urzędzie skarbowym odpowiednim do swojego miejsca zamieszkania. Alternatywnie można złożyć go przez internet albo wysłać pocztą. Jak dokładnie zapłacić podatek od czynności cywilnoprawnych przez internet?

Zapłata podatku od kupna samochodu online
Jak już wiadomo, od niedawna nie trzeba odwiedzać urzędu skarbowego — można zapłacić podatek od kupna samochodu online. Taką możliwość przewiduje się na stronie podatki.gov.pl. Znajdziemy tam wzory wszystkich druków PCC:

• PCC-3, czyli obowiązkowa deklaracja dotycząca podatku od czynności cywilnoprawnych,
• PCC-3/A, czyli informacja o pozostałych podatnikach, wypełnia się w wypadku, gdy samochód ma więcej niż jednego właściciela,
• PCC-2, czyli deklaracja dotycząca wysokości wpłaconego przez płatnika podatku.

Ważne jest to, że jeśli chcemy wysłać formularz PCC-3 przez internet, możemy to zrobić tylko posiadając podpis elektroniczny. Nie da się wysłać tych deklaracji drogą elektroniczną przez platformę ePUAP ani podpisać profilem zaufanym.

Jak wypełnić druk PCC-3?

Już wcześniej wspomniano, że w przypadku, gdy samochód ma jednego właściciela, wystarczy wypełnienie druku PCC-3. Kiedy jest dwóch właścicieli, potrzebny będzie druk PCC-3/A.
Dane potrzebne do wypełnienia tego druku PCC-3 to między innymi:

• PESEL lub NIP i inne informacje o podatniku,
• marka, model pojazdu,
• opis samochodu,
• numer nadwozia,
• rok produkcji,
• przebieg,
• wyliczona kwota podatku.

W druku PCC-3/A należy wpisać tylko dane współwłaściciela pojazdu.

Kara za niezapłacony podatek od samochodu

Za nieopłacenie podatku od czynności cywilnoprawnych grożą pewne konsekwencje. Są one łagodniejsze dla osób, które same przyznają się do opóźnienia w zapłacie. Żeby to zrobić trzeba złożyć specjalne oświadczenie, tzw. czynny żal. Jest to zawiadomienie o popełnieniu czynu zabronionego (w tym wypadku — opóźnienia w zapłacie podatku). Należy do niego dołączyć potwierdzenie uiszczenia zaległej należności i odsetek od niej. Oświadczenie czynnego żalu pomoże uniknąć najcięższych kar za przewinienie, o ile zostało złożone zanim to przewinienie wykryto.
W gorszej sytuacji będą osoby, które nie przyznają się same do zaniedbania obowiązku zapłaty podatku od czynności cywilnoprawnych. W tym przypadku podatnikowi grozi kara za wykroczenie albo przestępstwo skarbowe.
Kary za opóźnienia w zapłacie podatku wynoszą od ⅒ minimalnego wynagrodzenia w danym roku aż do jego dwudziestokrotności. W 2023 roku pensja minimalna wynosi 3600 zł brutto, więc kary za niezapłacenie PCC są równe 360 do 72 000 zł.

Inny podatek — podatek od darowizny

Wspomnijmy o innej sytuacji, w której ktoś może nabyć auto albo stać się jego współwłaścicielem. Jest to darowizna. Czy po niej też trzeba uiścić podatek od czynności cywilnoprawnych?
Tak, ale nie zawsze.
Udziały są przekazywane właśnie w formie darowizny wtedy, gdy współwłasność samochodu ma dotyczyć osób z jednej rodziny albo znajomych. Jeśli wartość tych udziałów nie przekracza kwoty 36 120 zł, nie trzeba płacić podatku od czynności cywilnoprawnych. Należy też pamiętać, że osoba obdarowana powinna złożyć w urzędzie skarbowym druk SD-3, a nie PCC-3, jak w przypadku zakupu auta. Jeśli darowizna lub spadek pochodzi od zmarłego członka rodziny, należy złożyć druk SD-Z2.

Czego jeszcze musimy dopilnować po zakupie samochodu?

Przed uregulowaniem podatku od czynności cywilnoprawnych należy zwrócić uwagę też na inne rzeczy, które są związane z zakupem używanego samochodu.

Trzeba sprawdzić OC

Używane auto prawdopodobnie będzie już ubezpieczone. To, czy pojazd ma aktualne OC, możemy zweryfikować nie tylko w rozmowie z jego poprzednim właścicielem. Obecnie polisę można sprawdzić na stronie Ubezpieczeniowego Funduszu Gwarancyjnego. Wystarczy wpisać numer rejestracyjny lub numer VIN pojazdu, żeby znaleźć w bazie UFG kilka podstawowych informacji na temat wyszukiwanego pojazdu.
Okazało się, że zakupione auto rzeczywiście jest ubezpieczone? Jego nabywca ma prawo do rezygnacji z dotychczasowego OC samochodu i wykupienia ubezpieczenia w innej firmie, ale nie musi tego robić. Może pozostać przy poprzednim ubezpieczeniu. Pamiętajmy jednak, że OC po sprzedaży samochodu obowiązuje tylko do końca roku polisowego i nie jest automatycznie przedłużane. Po zakończeniu okresu ochrony będzie więc trzeba wykupić nowe OC w tym samym lub innym towarzystwie.
Niezależnie, czy chcemy zmienić ubezpieczyciela w trakcie trwania starej ochrony, czy poszukujemy możliwości wykupienia polisy po zakończeniu poprzedniego roku ubezpieczeniowego, możemy skorzystać z narzędzi pomagających znaleźć najtańsze OC. Są to porównywarki OC i AC. Po zaledwie kilku minutach, które upłyną nam na wypełnianiu formularza z niezbędnymi danymi samochodu, porównywarka poda najkorzystniejsze dla nas propozycje ubezpieczycieli. Polisę będzie można uzyskać dzięki opłacie przez internet, za co w niektórych towarzystwach ubezpieczeniowych przewiduje się nawet kilkunastoprocentowe zniżki.

Należy zarejestrować samochód

Auto rejestruje się w dziale komunikacji (w starostwie powiatowym, urzędzie miasta na prawach powiatu albo urzędzie dzielnicy — w Warszawie) odpowiednim do miejsca swojego zamieszkania (albo do miejsca prowadzenia działalności gospodarczej — w przypadku osób prawnych).

Do zarejestrowania samochodu potrzeba:

• wniosku o rejestrację,
• dokumentu tożsamości,
• ważnej polisy OC,
• dowodu własności auta (np. umowy kupna-sprzedaży),
• świadectwa homologacji auta,
• potwierdzenia uiszczenia opłat rejestracyjnych.

Wspomniane opłaty to:

• 80 zł za zwykłe tablice rejestracyjne (wyższa jest opłata za tablice z indywidualnie wybranym napisem),
• 54 zł za dowód rejestracyjny,
• 13,50 zł za pozwolenie czasowe,
• 12,50 zł za znaki legalizacyjne.

W związku ze zmianą przepisów od 1 lipca 2023 roku zniesiono opłatę ewidencyjną.

Trzeba zadbać o wyposażenie auta

W Polsce obowiązkowe jest posiadanie gaśnicy i trójkąta ostrzegawczego. Apteczka i odblaskowa kamizelka są opcjonalne, ale w wielu przypadkach przydatne.
Po sprawdzeniu OC, zarejestrowaniu auta, wyposażeniu go i opłaceniu podatku od czynności cywilnoprawnych można rozpocząć bezpieczną jazdę nowo nabytym pojazdem.